Әр адам өзінің бостандығын бағалауы керек

Адам саудасы — бұл халықаралық құқықтың барлық жалпы қабылданған нормалары мен принциптерін бұзатын, адам құқықтарын бұзатын трансұлттық қылмыстың бір түрі. 
Мұндай құбылыспен күресу және алдын алу үшін қылмыстың осы түрімен күресуге қатысатын мамандандырылған органдар мен ҮЕҰ-дың біліктілігін үнемі арттыру қажет.
Қазақстанда адам саудасына қарсы күресті тек құқық қорғау органдары, қоғамдық ұйымдар мен үкіметтік емес ұйымдар ғана емес, сонымен қатар әрбір азамат әлеуметтік белсенділік арқылы көмек көрсетіп, кез-келген күдік туралы сенім телефонына немесе тікелей тиісті органдарға хабарлауы керек.
Адам саудасы табысты бизнес болып саналады, қару-жарақ пен есірткіні сатқаннан кейін кірісі бойынша үшінші орында. Осыған байланысты мұндай заңсыз бизнестің иелері оны кез-келген тәсілмен қорғайды. Осыны біле отырып, адам саудасының осы түрінің құрбандары қорқыныш, ұят немесе қылмыскерлердің жазаланбайтындығына сену салдарынан құқық қорғау органдарына сирек барады.
Адам саудасының құрбандарының үлкен тобы — 9-17 және 30-38 жас аралығындағы адамдар. Ерте жастағы топтарда әйелдердің үлесі жоғары, ал ересектердің үлесі 30 жастан үлкенірек. Барлық елдер іс жүзінде адам саудасының осы түрімен күреседі,
2002 жылдың тамызынан бастап Қазақстан Халықаралық көші-қон ұйымының адам саудасымен күрес бағдарламасын іске қосты, оның құрамына 2002 жылдың 2 желтоқсанында Қазақстан мүше болды. Бағдарлама адам саудасының алдын алуға және жоюға, сондай-ақ оның құрбандарына көмек көрсетуге бағытталған. Қазақстандағы ХБҰ бағдарламасы аясында 2000 адамға, бүкіл әлем бойынша адам саудасының құрбаны болған 75000-нан астам адамға көмек көрсетілді. Сондай-ақ, елде адамдарды заңсыз әкетуге, әкелуге және сатуға қарсы күрес жөніндегі ведомствоаралық комиссия жұмыс істейді. Адам саудасы, басқа қылмыстар сияқты, ең алдымен, білім берудің көмегімен азайтылуы мүмкін. Қазақстан Республикасының әрбір азаматы өзі үшін жауап береді және оның өмірі
мен бостандығын бағалауы керек.

Еркеназ ЕРІКҚЫЗЫ,
Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университеті журналистика факультеті