Цифрлық сауаттылық пен онлайн қауіпсіздік
Бүгінгі әлемде интернетсіз өмірді елестету мүмкін емес. Біз әр таңымызды смартфонмен, әлеуметтік желілермен және түрлі онлайн сервистермен бастаймыз. Бірақ цифрлық мүмкіндіктер артқан сайын қауіп те ұлғаяды. Алаяқтық, деректерді ұрлау, жалған ақпарат тарату – осының бәрі онлайн әлемде кездесетін нақты қауіптер. Сондықтан цифрлық сауаттылық әрбір адамның өмірлік дағдысына айналуы қажет.
Цифрлық сауаттылық – тек ақпаратты іздеп табу емес, оны талдап, дұрыс пайдалану қабілеті. Ол онлайн қауіптерден қорғанудың ең сенімді жолы. Мысалы, күдікті сілтемелерді тану немесе жеке деректерді қорғау – бұл білімнің нақты көрінісі. Онлайн қауіпсіздік тек техникалық құралдарға ғана емес, пайдаланушының жауапкершілігіне де байланысты. Әр адам өз қауіпсіздігіне бейжай қарамай, ақпараттық мәдениетін дамытуы керек.
Балалар мен жастарды цифрлық қауіпсіздікке үйрету – болашақ қоғамның тұрақтылығының кепілі. Мектептерде және үйде интернеттегі қауіптерді түсіндіру маңызды. Әлеуметтік желіде жауапты болу, жеке мәліметтерді ашық жарияламау – негізгі ережелердің бірі. Ата-аналар мен мұғалімдер балалардың онлайн әрекеттерін бақылап, қауіптер туралы ақпарат беруі тиіс.
Қаржылық операцияларды онлайн жасағанда сақ болу, жеке парольдерді қорғау және екі факторлы авторизацияны пайдалану – цифрлық қауіпсіздіктің маңызды ережелері. Мемлекет пен ұйымдар ақпараттық қауіпсіздік бойынша білім беру бағдарламаларын жетілдіруде. Әр азамат цифрлық әлемде қауіпсіз әрекет етіп, онлайн қауіпсіздікті бірінші орынға қоюы қажет.
Цифрлық сауаттылық – тек жеке адамның емес, қоғамның да қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Ақпараттық мәдениеті жоғары қоғам алаяқтық, жалған жаңалықтар және киберқылмыстардан қорғалады. Әрбір адам өз білімін жетілдіріп, онлайн қауіпсіздік ережелерін сақтауға жауапты. Болашақта ақпараттық мәдениеті жоғары ұрпақ қана елдің дамуына сенімді қадам басады.
Егер әрбір азамат онлайн қауіпсіздік пен цифрлық сауаттылыққа мән берсе, цифрлық әлемнің барлық мүмкіндігі қауіпсіз түрде пайдаланылады. Қауіптерден қорғанған қоғам – тұрақты, сенімді және өркендеген қоғам. Сондықтан әрқайсымыз өз іс-әрекетімізбен цифрлық мәдениетті қолдап, интернет әлемінде қауіпсіздікті сақтауға үлес қосуымыз керек.
Қуаныш Төлеутай, журналист